Al sinds 1960 ben ik Michel. Ik geef wiskundeles in Brussel (Maria-Boodschaplyceum) en ik leid wiskundeleraren op in Diepenbeek (UC Leuven-Limburg). Verder ben ik lid van de programmacommissie voor de Nationale WiskundeDagen (Nederland).

Rik Verhulst, Wiskunde voor bollebozen

Gompel en Svacina, Oud-Turnhout, 2018, ISBN 9789463710657 De bollebozen uit de titel zijn leerlingen van de laatste jaren van de basisschool of de eerste (of tweede) graad van het secundair onderwijs. Er is weinig wiskundige voorkennis nodig en alles wordt geleidelijk opgebouwd en helder uitgelegd. Ik denk niet dat je hoogbegaafd moet zijn om tot

[ Lees meer ]

Guy Noël, Intérieur et aire d’un polygone

Losanges 40 (2018), 21-33 Als we spreken over de oppervlakte van een veelhoek, is het duidelijk wat we bedoelen: de oppervlakte van de binnenkant van deze veelhoek. Als de veelhoek ‘gekruist’ is, met andere woorden als de zijden van de veelhoek elkaar ook mogen snijden, is het dan nog zo eenvoudig om te bepalen wat de binnenkant is? Teken in GeoGebra een stervijfhoek [latex]ABCDE[/latex] (figuur 1) en wat merk je: enkel de driehoekige vlakdelen zijn gekleurd, de centrale vijfhoek niet. Hoort dit deel niet bij de binnenkant? Dit hangt af van hoe je de binnenkant definieert. [caption id="attachment_10672" align="aligncenter" width="410"] Figuur…

[ Lees meer ]

V. Blåsjö, How to find the logarithm of any number using nothing but a piece of string

The College Mathematics Journal 47/2 (2016), 95-100 www.maa.org/sites/default/files/pdf/awards/college.math.j.47.2.95.pdf In dit artikeltje dat je online kunt terugvinden, legt Viktor Blåsjö uit hoe Leibniz in de 17de eeuw logaritmen bepaalde aan de hand van een hangende ketting. Leibniz: “Er is een wondermooi en elegant verband tussen de kettinglijn en logaritmen, waardoor logaritmen bepaald kunnen worden door eenvoudige metingen op een hangende ketting. Dit kan nuttig zijn wanneer je op een lange tocht onderweg je logaritmetabellen verliest. Een ketting kan die dan vervangen.” Hoe werkt het? Je hangt de ketting op aan twee even hoge spijkers [latex]A[/latex] en [latex]B[/latex] tegen een verticale muur…

[ Lees meer ]

Michel Ballieu, La preuve par neuf… Quelques étapes de son histoire

Losanges 40 (2018), 13-20 De negenproef is door de beschikbaarheid van rekenmachines en computers (terecht) in onbruik geraakt. Dit artikel van Michel Ballieu (†2006), postuum gepubliceerd in Losanges, heeft niet als doel de negenproef in de lessen terug in te voeren. Maar los van het praktisch nut is het zowel wiskundig als historisch een boeiend

[ Lees meer ]

Wiskundeprojecten in fysische contexten

Wiskunde en fysica zijn altijd nauw met elkaar verbonden geweest. In deze loep ligt de klemtoon op wiskundige activiteiten: er wordt gewerkt met functies, grafieken, ongelijkheden, driehoeken, cirkels en integralen. Maar de context waarin dit gebeurt is telkens ontleend aan de fysica: zwaartepunten, evenwicht, drijven, traagheidsmassa van rondtollende lichamen... We steunen hierbij op fysische wetten die we als uitgangspunten gebruiken zonder ze op zichzelf te bestuderen. De resultaten die wiskundig uit de bus komen, zijn vaak onvoorspelbaar en spectaculair. Soms kun je ze controleren door een fysisch experiment in de wiskundeles.

[ Lees meer ]

Afrikaanse dans en the curse of knowledge

Als ‘gezonde hobby’ volg ik lessen Afrikaanse dans. Ik geniet van het dansen en meestal probeer ik vooral niet te letten op de didactische aanpak van de les. Dit moet ik al genoeg doen wanneer ik op stagebezoek ga bij mijn studenten van de lerarenopleiding. Maar onlangs kon ik het toch niet laten. Er werd een nieuwe, nogal complexe beweging voorgedaan die wij, de leerlingen, probeerden na te dansen. Met gefronst voorhoofd en intense con­­cen­tratie probeerden we te zien wat de juiste pas is voor de voeten en wat tegelijkertijd de armen en het sternum (borstbeen) moeten doen. We probeerden…

[ Lees meer ]

Enquête over geschiedenis in de wiskundelessen

Deze zomer zakt onze redacteur Michel Roelens naar Oslo af om in een panel zitten rond geschiedenis van de wiskunde in de lessen (ESU8). Van alle panelleden wordt verwacht dat ze in eigen regio een enquête afnemen bij wiskundeleerkrachten. De enquête is heel kort, het zou zou super zijn mocht je hem invullen.

[ Lees meer ]

Het draaiend stokje

Ben je het filmpje ‘Straight pole, curved hole’ ook tegengekomen? Een stokje draait rond een as en passeert bij elke omwenteling door een gleuf (figuur 1). [caption id="attachment_7449" align="aligncenter" width="513"] Figuur 1 Beeld uit het filmpje Straight pole, curved hole[/caption] In onze lessen ruimtemeetkunde van de derde graad lijkt het vaak alsof de ruimte enkel be–woond wordt door punten, rechten, vlakken en bollen. Het lijkt me een goed idee om ook – heel eventjes maar – een ander oppervlak te bespre­ken. Een bijzonder boeiend oppervlak is de (een–bladige) hyperboloïde. Dit filmpje, of het hebbeding zelf, is een prima vertrekpunt om…

[ Lees meer ]

Grammatica, ook in de wiskundeles relevant

Vijf jaar geleden ging de ‘onder de loep’ over ‘wiskunde en taal’. We hadden het over taalsteun geven in de wiskundeles en genoeg aandacht besteden aan taal door rijke contexten aan te bieden en interactie uit te lokken. Het is belang­rijk dat de leerlingen de taal van de wiskundeles en van de leraar goed begrijpen. We willen niet dat de formulering van de vragen bij opdrachten en toetsen een hindernis vormt. Nu, vijf jaar later, is taal nog steeds een hot item (of moet ik zeggen een warm onderwerp?). In de media lees je voorstellen om anderstalige leer­lingen ook hun…

[ Lees meer ]

Een vierkante cirkel

In februari en maart 2017, op het jaarlijkse Artefact-festival in Leuven, was er een kunstwerk dat wiskundig erg interessant is: Squaring the circle. De naam verwijst naar het onmogelijke probleem uit het Oude Griekenland: de construc­tie met passer en liniaal van een vierkant met dezelfde oppervlakte als een gegeven cirkel. Het kunstwerk zet inderdaad een cirkel om in een vierkant, uiteraard niet met passer en liniaal, maar met de blik van de toeschouwer. Het is een stalen gesloten ruimtekromme, opgehangen in het midden van de tentoonstellingsruimte. Als je vanuit de ene kant kijkt, zie je een cirkel. Kijk je vanuit…

[ Lees meer ]