Els Vanlommel

De discussie over de nieuwe eindtermen voor de tweede en derde graad van het secundair onderwijs deed de afgelopen maanden regelmatig stof opwaaien. Samen met de structuurhervorming zorgen die eindtermen voor grote veranderingen en dus onrust. Katholiek Onderwijs Vlaanderen en de Federatie Steinerscholen verzetten zich tegen de nieuwe eindtermen. Zij hebben bij het Grondwettelijk Hof

Instant Insanity is de naam van een puzzel die bestaat uit vier kubussen waarvan elk zijvlak rood (R), blauw (B), groen (G) of wit (W) is. In de figuur hieronder zie je een foto van een uitgave van de speelgoedproducent Parker Brothers uit 1967 die nog in de originele verpakking zit. De tekst die op de verpakking staat, is veelbelovend: 'Be calm ... You may never, ever see them this way again'. [caption id="attachment_32777" align="aligncenter" width="441"] Figuur 1 Be calm ... ... You may never, ever see them this way again. (Bron: https://www.ebay.com/itm/392938423661)[/caption] Het doel van het spel is om…

Om te kunnen vliegen volgens een rechte lijn, oriënteren sommige insecten zich 's nachts op het maanlicht of overdag op zonlicht. Ze vliegen dan in één vlak onder een constante hoek met de lichtstralen, die bij maan- of zonlicht als een parallelle bundel kunnen worden gezien (figuur 1). [caption id="attachment_23538" align="aligncenter" width="510"] Figuur 1 Menotaxis bij zon- of maanlicht[/caption]   Dit principe van constante hoekoriëntatie wordt menotaxis of menotaxie genoemd. De benaming komt van het Griekse [latex]\mu\epsilon\nu\epsilon\tilde{\iota}\nu[/latex] (blijven) en [latex]\tau\acute{\alpha}\xi\iota\sigma[/latex] (táxis, ordening). Sommige insecten passen deze menotaxis ook toe bij puntvormige lichtbronnen zoals een lamp of een kaars. Op die…

Euler’s pioneering equation The most beautiful theorem in mathematics Robin Wilson ISBN 978 0 19 879492 9 Wiskunde is emotie! Semir Zeki, een neurobioloog, deed in 2014 in het Londense University College een experiment waarbij hij vijftien wiskundigen onder een MRI-scanner legde. Hij liet deze wiskundigen zestig formules zien en mat dan de hersenactiviteit in een gebied dat actiever wordt wanneer je iets moois ervaart. De activiteit in het emotionele hersengebied, dat ook wordt gebruikt om kunst te bewonderen, was bij één formule duidelijk het grootst: de formule van Euler, [latex]e^{i\pi}+1=0.[/latex] Wat wiskundigen al langer wisten, was bewezen: je kunt…

Mickaël Launay, De wetten van de wereld. Het grote verhaal van de wiskunde. Uitgeverij Balans, Amsterdam, 2019, ISBN 978 94 638 2018 9 De eerste zin van de achterflaptekst van dit boek gaat als volgt: ”Wiskunde moeilijk? Niet meer als je dit boek hebt gelezen.’ Dat opzet is best wel ambitieus. De auteur van het

Soms moet je met je lessen 'gaatjes vullen'. Ik geef bijvoorbeeld regelmatig les aan samengestelde klasgroepen met leerlingen uit verschillende studierichtingen en dan gebeurt het al eens dat een deel van de klas op uitstap is terwijl het ander deel gewoon les heeft. Of: net voor de vakantie ben je klaar met een onderwerp en er is nog een half uurtje tijd over, te weinig om met iets compleet nieuws te beginnen. Of: je moet onverwacht invallen voor een zieke collega en de leerlingen hebben hun cursusmateriaal niet bij voor je les. Je herkent ongetwijfeld het fenomeen. In de zoektocht…

In dit artikel beschrijf ik een stuk uit een les die ik in het vijfde jaar geef bij de leerstof rond afgeleiden en extremumvraagstukken. De leerlingen hebben op dat moment al enkele simpele basisoefeningen gemaakt op extremumvraagstukken en de moeilijkere oefeningen kwamen nog niet aan bod. Het gaat om een typische toepassing uit optica: als licht weerkaatst op een spiegelend oppervlak, dan maken de invallende en de teruggekaatste straal gelijke hoeken met de normaal. De verklaring voor dit verschijnsel kan op verschillende manieren gebeuren, ook door het als een extremumvraagstuk te benaderen. Je vindt deze oefening regelmatig in handboeken, ik…

http://www.tylervigen.com/spurious-correlations - http://tylervigen.com/old-version.html Nonsenscorrelaties Correlatie is niet hetzelfde als causaliteit. Een bepaalde mate van statistische samenhang tussen twee variabelen kan maar hoeft niet altijd te betekenen dat er een oorzakelijk verband is tussen die variabelen. Dit wordt duidelijk geïllustreerd met de zogenaamde nonsenscorrelaties. Wanneer je heel veel variabelen onderzoekt op hun samenhang, is het best mogelijk dat je toevallig stuit op twee variabelen die helemaal niets met elkaar te maken hebben, maar waartussen wel een sterke correlatie is. Een bekend voorbeeld is dat van de positieve correlatie tussen het aantal ooievaars in een land en het geboortecijfer. De Amerikaan Tyler Vigen,…

Uitgeverij Vesuvius, Amsterdam, 2018, ISBN 9789086597802 Ik val meteen met de deur in huis: ik heb genoten van dit boek. Het leest heel vlot, is helder opgebouwd en onderhoudend. De ondertitel, `Een kennismaking met de wereld van toeval en kansen’, drukt goed uit wat het opzet is. Verwacht dus geen formules of wiskundige afleidingen, dit

De nieuwe eindtermen wiskunde voor de eerste graad zijn ondertussen gekend. Het is op het moment van dit schrijven nog uitkijken naar de nieuwe leerplannen. En dat is spannend, want méér nog dan de eindtermen, bepalen de leerplannen hoe onze lessen er de volgende jaren concreet zullen uitzien. De invulling van die leerplannen is dus