Spinnenweb

In het spinnenweb verzamelen we allerlei korte bijdragen: een vraag over de aanbreng van een bepaald stuk leerstof, een kort verslag van een uitgeprobeerde les, een leuk idee om de leerlingen te boeien... Alle vragen, bijdragen en suggesties worden verwacht bij de redactie.

40 jaar Uitwiskeling. Een terugblik (3)

Van voor de eeuwwisseling ontstond er een tendens in ons wiskundeonderwijs waarbij de basisbegrippen ontmanteld werden van hun theoretische fundering. Vooral in de analyse was dit opvallend. Er was geen opbouw meer vanaf de metrische (en topologische) ruimten, die overging naar de definitie van continuïteit en die vanaf hier verder ging via het limietbegrip naar

[ Lees meer ]

40 jaar Uitwiskeling, een terugblik (2)

Vanaf jaargang 11 verscheen Uitwiskeling op een groter formaat. Het pocketformaat werd ingeruild voor een bijna-A4-formaat. In het tweede decennium verscheen op de voorkaft jaarlijks een ander bewijs zonder woorden van de stelling van Pythagoras.   Typisch voor dit decennium waren de publicaties in verband met de nieuwe technologische mogelijkheden in de wiskundeles. Ze getuigden

[ Lees meer ]

Kardinaliteiten en continuumhypothese

Oneindige verzamelingen kunnen verschillende maten hebben. We noemen ze kardinaliteiten. Aftelbare verzamelingen De oneindige verzameling met de kleinste kardinaliteit is die van de natuurlijke getallen. Verzamelingen van deze omvang noemen we aftelbare verzamelingen. Oneindige verzamelingen zijn aftelbaar als alle elementen gelabeld kunnen worden met natuurlijke getallen (zo dat elk element een rangnummer heeft en twee verschillende elementen niet hetzelfde rangnummer hebben). Zo is het duidelijk dat de negatieve gehele getallen [latex]-1, -2, -3, -4, \dots[/latex] kunnen gelabeld worden met rangnummers. Maar het is iets minder duidelijk dat de gehele getallen met niet teveel zijn om gerangnummerd te kunnen worden. De…

[ Lees meer ]

Jefferson versus D’Hondt

De loep van UW 40/1 stond in het teken van de verkiezingen. Meer bepaald werden er verschillende methoden besproken om een kiesuitslag om te zetten in zetels. Sommige methoden bevoordeelden grotere partijen, andere favoriseerden kleinere partijen. Twee berekeningswijzen die in België gebruikt worden, gaven ondanks een verschillende berekeningswijze hetzelfde resultaat: de methode Jefferson en de methode D'Hondt. Er werd in deze loep een praktisch verschil tussen deze twee methoden aangehaald, wanneer de berekeningen met pen en papier worden gedaan. Bij de methode D'Hondt wordt er automatisch bijgehouden in welke volgorde de zetels aan de partijen worden toegewezen. Dit voordeel is…

[ Lees meer ]

Exit van de regels van Simpson?

Ik ben Frederik, wiskundeleerkracht op De Wingerd, een middelbare Freinetschool in Gent. Onze school behoort tot het OVSG, het net van de stedelijke en gemeentelijke scholen. Tot voor de vernieuwing had het OVSG eigen leerplannen. Op deze leerplannen waren de formules van Simpson duidelijk vermeld: leerlingen moesten ze kennen en ook kunnen toepassen. Sinds de

[ Lees meer ]

Naaldproef van Buffon

Met [latex]\pi[/latex]-dag in aantocht is het altijd leuk om onverwachte verschijningen van dit getal in de les te verwerken. Bij mijn zesdejaarsleerlingen kies ik steevast voor de zogenaamde naaldproef van Buffon, een leuk experiment waarbij kanstheorie en integralen magischerwijze aanleiding geven tot het getal [latex]\pi[/latex]. Beschrijving van het experiment Georges Louis Leclerc was een Franse wiskundige en natuurkundige uit de 18de eeuw. We kennen hem vooral als graaf van Buffon, een titel die aan zijn naam toegevoegd werd na het kopen van het gelijknamige dorp. Binnen de wiskunde staat hij vooral bekend voor de naaldproef van Buffon. Om veiligheidsredenen doop…

[ Lees meer ]

Beter wiskundeonderwijs? Geen gps maar een goed plan!

Een heel jaar lang mocht ik, Els, lerarenopleider aan de UCLL, juf in het zesde leerjaar van het basisonderwijs zijn. Met vallen en opstaan zochten we – meester Kristof, de klasleerkracht, en ik – onze weg om de wiskundelessen nieuw leven in te blazen. Een prachtige ervaring met vele mooie momenten maar ook een echte uitdaging! De voorbije peilingsproeven van 2009, 2016 en 2021 leren immers dat de wiskundige kennis in het basisonderwijs achteruit gaat. Over de hoofden van leraren heen zoekt men naar remedies om deze achteruitgang te counteren. Een typisch voorbeeld is het invoeren van de Vlaamse toetsen…

[ Lees meer ]

40 jaar Uitwiskeling, een terugblik (1)

In UW 6/2 werd in het Spinnenweb een inzending van Guibert Sys gepubliceerd over de deelbaarheid van een getal door 7 en 13. Voor jongere lezers: destijds waren deelbaarheidscriteria gewone leerstof. Er waren immers nauwelijks digitale hulpmiddelen voor handen om hiermee een deelbaarheidstest uit te voeren. De inzending van Guibert Sys kreeg meteen een vervolg

[ Lees meer ]

Een onmogelijk bewijs van de stelling van Pythagoras

Inleiding In het klassiek boek ”The Pythagorean Proposition’ verzamelde Elisha Scott Loomis (1852 – 1940) honderden bewijzen van de stelling van Pythagoras. Die gaan van simpele knip-en-plak-bewijzen tot bewijzen met vectorruimtes of zelfs quaternionen. Hij merkte daarbij op: There are no trigonometric proofs, because: all the fundamental formulae of trigonometry, are themselves based upon the truth of

[ Lees meer ]

Van recursief denken naar inductiebewijzen, een toepassing met zelfoverdekkende kaarten

1. Een kansspel met vier harten en vier ruiten Onlangs deelde mijn wiskundecollega een toets over het hoofdstuk stochastiek waarin onder andere de begrippen verwachtingswaarde en standaardafwijking werden getest. In de volgende lesactiviteit toon ik de eerste vraag van zijn toets. Ze gaat over een toevalsspel met een beperkte set aan speelkaarten. Het probleem leek vooral interessant omdat de verwachtingswaarde en de standaardafwijking van de stochast onverwacht  gehele getallen zijn. Deze vaststelling leek behouden te blijven bij grotere sets van speelkaarten. [les] Zelfoverdekkende speelkaarten Op de tafel liggen de harten 1, harten 2, harten 3 en harten 4  naast elkaar…

[ Lees meer ]