0

Augustus 2018, op vakantie in de Dolomieten. In het dorpje Ortisei loopt de Biennale Gherdëina tentoonstelling met als thema ‘Writing the mountains’. Het kunstwerk van Alicja Kwade is een groot succes. Het bestaat uit drie hoge spiegels die onder een hoek van 120° ten opzichte van elkaar gedraaid zijn. Tussen twee spiegels is er telkens een rotsblok geplaatst. De toeristen krijgen er niet genoeg van. Telkens weer neemt iemand een selfie voor de spiegel of laat hij zich fotograferen. De mensen lopen erlangs en hebben vooral aandacht voor zichzelf en hun spiegelbeeld. Plots zegt mijn zoon: ‘Ze hebben helemaal niet…

Inleiding Nog één schooljaar wachten en dan is het zover: dan start het hervormd secundair onderwijs met nieuwe eindtermen in de eerste graad. Ook voor wiskunde staan er heel wat veranderingen op het programma. Twee redactieleden zaten mee aan de onderhandelingstafel, Filip namens de Vlaamse Vereniging voor Wiskundeleraars (VVWL) en Johan namens de Lerarenopleiding van

Wiskunde en fysica zijn altijd nauw met elkaar verbonden geweest. In deze loep ligt de klemtoon op wiskundige activiteiten: er wordt gewerkt met functies, grafieken, ongelijkheden, driehoeken, cirkels en integralen. Maar de context waarin dit gebeurt is telkens ontleend aan de fysica: zwaartepunten, evenwicht, drijven, traagheidsmassa van rondtollende lichamen... We steunen hierbij op fysische wetten die we als uitgangspunten gebruiken zonder ze op zichzelf te bestuderen. De resultaten die wiskundig uit de bus komen, zijn vaak onvoorspelbaar en spectaculair. Soms kun je ze controleren door een fysisch experiment in de wiskundeles.

Wie vaak YouTubefilmpje over wiskunde bekijkt, zal wellicht al kennis gemaakt hebben met het kanaal van Grant Sanderson, 3Blue1Brown. Met zijn iris die voor driekwart blauw is en voor één kwart bruin probeert hij bepaalde wiskunde­problemen vanuit een ander standpunt te bekijken. De filmpjes die hij elke maand op de derde vrijdag post, zijn een combinatie van wiskunde en kunst. Ze staan vol van prachtige computeranimaties die ervoor zorgen dat de belichte begrippen voor lange tijd in het geheugen gegrift blijven. [caption id="attachment_8026" align="aligncenter" width="382"] Figuur 1 Het logo van 3Blue1Brown[/caption]   Welke onderwerpen worden aangesneden? In de reeks ‘essence…

Alex Bellos, Edmund Harriss Het getallenkleurboek Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen, 2016, ISBN 9789021561356 Ik kan helemaal niet goed tekenen, ik ben ook niet bijzonder creatief maar als kind heb ik uren en uren gekleurd. Als ik een boekenwinkel binnen­stap, kan ik er niet naast kijken: een hele tafel vol kleurboeken voor volwassenen. Ik heb altijd aan de verleiding kunnen weerstaan om zo’n kleurboek te kopen, vooral uit angst dat ik dan te veel zou kleuren in plaats van andere dringende dingen te doen zoals een artikel voor Uitwiskeling te schrijven, toetsen te verbeteren… Hetzelfde heb ik trouwens met puzzels met liefst…

1. De gulden snede De meesten onder ons kennen wel de volgende definitie voor de gulden snede. De gulden snede is de verdeling van een lijnstuk in twee delen waarbij het grootste van de twee delen zich tot het kleinste verhoudt zoals het gehele lijnstuk zich verhoudt tot het grootste. In formulevorm: [latex]\frac{a}{b} = \frac{a+b}{a}[/latex] [caption id="attachment_7875" align="aligncenter" width="448"] Figuur 1 De verdeling van een lijnstuk volgens de gulden snede[/caption]   Deze definitie werd al in de derde eeuw v.C. ingevoerd door Euclides in zijn bekende werk, de Elementen. Euclides gebruikte daarbij niet de benaming gulden snede, maar wel had…

Om congruentie van driehoeken te hebben zijn drie voorwaarden vaak voldoende, bijvoorbeeld in het geval ZZZ of ZHZ of HZH (maar niet in het geval HHH). Twee driehoeken die onderling vijf hoeken of zijden gelijk hebben, kunnen per uitzondering gelijkvormig zijn zonder con­gruent te zijn. Dit is het geval bij de zogenaamde 5-con driehoeken. Ze hebben onderling drie hoeken en twee zijden gelijk. Hierover gaat deze korte bijdrage, die leerkrachten uit een vierde jaar aso en tso zou kunnen inspireren tot een interessante onderzoeksvraag. Bekijk even de onderstaande driehoeken: de eerste heeft zijden 8, 12 en 18 en de tweede…

Soms lossen mensen raadsels op voor hun plezier, om de geest scherp te houden of gewoon om de tijd te doden. Elke krant heeft wel een rubriek met kruiswoordraadsels, sudoku’s of andere breinbrekers. Ook kun je allerhande puzzelboekjes kopen bij de betere dagblad­handel. Bij toeval vond de auteur zo'n raadselboekje in een supermarché te Reims (Frankrijk), waarvan de omslag hieronder is afgebeeld. Het boekje in zakformaat bevat 66 bekende en minder bekende raadsels. De variatie in taal en moeilijkheidsgraad geeft een spectrum aan raadsels die geschikt zijn voor het middelbaar onderwijs. [caption id="attachment_7929" align="aligncenter" width="231"] Figuur 1 Pas de panique,…

Vele Vlaamse scholen maken op de -dag tijd voor een wiskundige activiteit waarin ze meerdere klassen en meerdere vakken betrekken. De viering van het getal  op 14 maart komt overgewaaid uit Amerika. De Amerikaanse schrijfwijze van de datum met de maand voor de dag (3/14) doet denken aan de decimale benadering (3,14) van , nauwkeurig

De meetkundige begrippen ‘onmeetbaar’ en ‘onderling onmeetbaar’ verhouden zich tot elkaar als de meer bekende rekenkundige begrippen ‘ondeelbaar’ en ‘onderling ondeelbaar’. Twee getallen die ‘onderling ondeelbaar’ zijn hoeven niet ‘ondeelbaar’ (of priem) te zijn. Ze mogen alleen geen gemeenschappelijke deler hebben buiten 1. Zo zijn de getallen 33 en 35 onderling ondeelbaar. Maar individueel zijn ze wel deelbaar: 35 door 5 en 7 en 33 door 3 en 11. Op een gelijkaardige manier kijken we naar ‘onderling onmeetbare’ lijnstukken. Individueel zijn ze wel meetbaar met een eindig latje. Maar ze zijn niet meetbaar met hetzelfde latje. Zijn dan niet alle…