Correlatie

Een nieuwe eindterm voor de tweede graad doorstroomfinaliteit gaat over het grafisch voorstellen van bivariate statistische gegevens onder de vorm van een spreidingsdiagram en het beschrijven van het verband tussen de twee variabelen met behulp van een trendlijn. In deze loep laten we zien hoe je deze leerinhouden in de klas kunt behandelen. Het is een onderwerp dat op de grens zit tussen statistiek en functieleer en het vormt een uitstekende gelegenheid om in te gaan op het gebruik van functies als wiskundig model voor fenomenen uit de realiteit. We leggen expliciet de band met het gebruik van spreidingsdiagrammen en trendlijnen in wetenschapsvakken en in de media. We gaan ook in op de vaak voorkomende misvatting dat samenhang tussen twee variabelen automatisch een oorzakelijk verband met zich mee zou brengen.

http://www.tylervigen.com/spurious-correlations - http://tylervigen.com/old-version.html Nonsenscorrelaties Correlatie is niet hetzelfde als causaliteit. Een bepaalde mate van statistische samenhang tussen twee variabelen kan maar hoeft niet altijd te betekenen dat er een oorzakelijk verband is tussen die variabelen. Dit wordt duidelijk geïllustreerd met de zogenaamde nonsenscorrelaties. Wanneer je heel veel variabelen onderzoekt op hun samenhang, is het best mogelijk dat je toevallig stuit op twee variabelen die helemaal niets met elkaar te maken hebben, maar waartussen wel een sterke correlatie is. Een bekend voorbeeld is dat van de positieve correlatie tussen het aantal ooievaars in een land en het geboortecijfer. De Amerikaan Tyler Vigen,…

Het gebeurt geregeld dat je in de krant iets vindt dat je in een wiskundeles kunt gebruiken: een misleidende grafiek, een bewering die bij nader inzien fout is, of een journalist die de lezer juist voorbeeldig waarschuwt voor het trekken van verkeerde conclusies uit wat hij schrijft. In deze loep werken we hiervan een aantal voorbeelden uit. Telkens is een krantenartikel de aanleiding voor een set opdrachten. Er komt veel statistiek en kansrekenen in deze loep voor. Daarnaast passeren ook exponentiële functies, een cosinusfunctie en volumeberekeningen de revue.

We nemen het statistisch onderwerp 'lineaire regressie' onder de loep. We bekijken hoe we op een verantwoorde manier een functie kunnen associëren aan meetgegevens en op die manier een fenomeen uit de realiteit met een wiskundig model kunnen beschrijven. We hebben daarbij veel aandacht voor het statistisch redeneren en minder voor de wiskundige afleidingen.