Limieten

Van voor de eeuwwisseling ontstond er een tendens in ons wiskundeonderwijs waarbij de basisbegrippen ontmanteld werden van hun theoretische fundering. Vooral in de analyse was dit opvallend. Er was geen opbouw meer vanaf de metrische (en topologische) ruimten, die overging naar de definitie van continuïteit en die vanaf hier verder ging via het limietbegrip naar

Wie vaak YouTubefilmpje over wiskunde bekijkt, zal wellicht al kennis gemaakt hebben met het kanaal van Grant Sanderson, 3Blue1Brown. Met zijn iris die voor driekwart blauw is en voor één kwart bruin probeert hij bepaalde wiskunde­problemen vanuit een ander standpunt te bekijken. De filmpjes die hij elke maand op de derde vrijdag post, zijn een combinatie van wiskunde en kunst. Ze staan vol van prachtige computeranimaties die ervoor zorgen dat de belichte begrippen voor lange tijd in het geheugen gegrift blijven. [caption id="attachment_8026" align="aligncenter" width="382"] Figuur 1 Het logo van 3Blue1Brown[/caption]   Welke onderwerpen worden aangesneden? In de reeks ‘essence…

Rekenregels vervallen soms na een tijdje in automatismen. Dat heeft zijn voordelen; je ontlast er je (werk)geheugen mee en je moet niet meer over alles nadenken. Maar juist in dat laatste schuilt een gevaar. We vergeten dan wel eens de voorwaarden van de stelling (de zogenaamde “kleine lettertjes”) na te gaan. En dan kan het fout lopen. Het is zinvol om de leerlingen te laten nadenken over dergelijke “tegenvoorbeelden” (zie Mason, 2009). Op die manier krijgen ze meer feeling voor de correcte formuleringen van stellingen. We illustreren dit met de berekening van [latex] \lim_{x\to\infty} \frac{6x+\sin x}{2x+\sin x}. [/latex] Zowel de…

Bibwijzerbijdrage: 'MindYourDecisions' uit Uitwiskeling jaargang 33, nummer 4. Geschreven door Presh Talwalkar.

In deze loep komen allerlei problemen aan bod waarvan de uitkomst ons op een of andere manier verrast. Het niveau van de onderwerpen bestrijkt zowel de eerste, tweede als derde graad. Bij sommige problemen blijkt het eerste antwoord dat in je opkomt bij nader inzien totaal fout te zijn. Enkel met een kritische blik op het eindantwoord of een goed onderbouwde, wiskundige redenering kun je anderen (en jezelf!) overtuigen dat het eindresultaat anders is. Sommige problemen sluiten rechtstreeks aan bij de leerstofonderdelen. Zo past een teken-activiteit met vierhoeken in de eerste graad. Een kansspel dat op een verrassende manier leidt tot een fractaal, kan zowel bij rijen als bij kansrekening aan bod komen. Een onverwacht limietgeval hoort dan weer thuis bij de regel van de l'Hospital in de derde graad. Andere problemen in deze loep staan eerder los van de leerstof wiskunde in het secundair onderwijs, maar zijn daarom niet minder interessant. Zoals de reden waarom het lijkt alsof je vrienden op Facebook gemiddeld meer vrienden hebben dan jezelf, en waarom het verkeer soms vlotter kan doorrijden door een welbepaalde straat te verwijderen. In deze loep kunnen de stukjes onafhankelijk van elkaar gelezen worden.

Bibwijzerbijdrage: 'Raisonnements divins' uit Uitwiskeling jaargang 30, nummer 4. Geschreven door M. Aigner en G. Ziegler.

Spinnenwebartikel: 'Een foto en een omhullende' uit Uitwiskeling jaargang 29, nummer 2. Geschreven door Michel Roelens.

Bibwijzerbijdrage: 'Gevaarlijke site! www.matharticles.com' uit Uitwiskeling jaargang 27, nummer 1. Geschreven door Onbekend.

Spinnenwebartikel: 'Trueom niet zonder limieten?' uit Uitwiskeling jaargang 26, nummer 1. Geschreven door Etienne Steyaert.

Sommige begrippen in de analyse hebben een moeilijke definitie. Leerlingen begrijpen niet waarom men het zo moeilijk maakt, want zij werken met het visuele beeld dat zij van deze begrippen hebben. In deze loep stellen we een gefaseerde aanpak voor: de begrippen consequent visueel aanbrengen en enkel op het einde, voor wiskundig sterke leerlingen, de noodzaak motiveren van een meer formele aanpak.