Archief doorzoeken

Zaterdag 14 maart 2020: π- en Pien-dag

Programma 10 u: onthaal met koffie of thee 10u30 – 10u45 Inleiding 10u45 – 12u Prof. dr. Paul Levrie en prof. dr. Rudi Penne Armand Pien en Pi Het priemgetal 1013 is onlosmakelijk verbonden met Armand Pien, en verdient daarom de naam Piengetal. Wiskundigen bestuderen getallen op abstract niveau, zonder een specifieke context, en daarom negeren

[ Read More ]

Eerstegraadsfuncties

Eerstegraadsfuncties komen in vele gedaanten voor in het secundair onderwijs, soms open en bloot, zoals in de tweede graad, maar nu en dan ook op onverwachte plaatsen verspreid over alle jaren. In deze loep werken we relevante toepassingen uit, zoals thermische uitzetting en temperatuurschalen. We laten zien hoe je eerstegraadsfuncties kunt inzetten bij het voorbereiden van de kettingregel voor afgeleiden en we bespreken differenties bij eerstegraadsfuncties met één en met twee veranderlijken. Tot slot bespreken we twee toepassingen in de statistiek: regressielijnen die een samenhang in

[ Read More ]

Nieuw handelsreizigersprobleem? J. Klauwen, Pythagoras

Pythagoras, wiskundetijdschrift voor jongeren, 59/1, 6-8 Het tijdschrift Pythagoras is sterk in korte artikels die lange namijmeringen teweeg brengen. Zo ook deze bijdrage, die met twee bolletjes gemarkeerd is (middelmatige moeilijkheidsgraad). Het klassieke handelreizigersprobleem Het handelsreizigersprobleem (Eng: travelling salesman problem) is een klassieker. Bij dit probleem is een aantal steden gegeven samen met de onderlinge afstanden tussen deze steden. Gevraagd is de kortste route te vinden die alle steden aandoet en eindigt waar het begonnen is. Het handelsreizigersprobleem

[ Read More ]

De zeven bruggen van Koningsbergen

In de achttiende eeuw had de Russische stad Koningsbergen (vanaf 1946 omgedoopt tot Kaliningrad) gelegen aan de monding van de Pregel, zeven bruggen zoals te zien is op figuur 1. Het klassieke probleem van Koningsbergen verwijst naar deze bruggen. Dit probleem gaat als volgt: Is het mogelijk om een wandeling door Koningsbergen te maken, precies

[ Read More ]

Vergeten begrippen (5): Regel van Guldin

Enkele nummers geleden lieten we in een bibwijzerbijdrage zien hoe onze voorouders oppervlakten van grillige vlakdelen bepaalden zonder te steunen op integraalberekeningen. Ze maakten gebruik van een mechanisch toestel uit de oude (wiskunde-)doos: de integraaf of de planimeter. Ook het zwaartepunt van een vlakdeel kan mechanisch achterhaald worden met een toestel uit de oude (naai-)doos. Knip het vlakdeel uit een stevig stuk karton en probeer het bovenop een naald in evenwicht te laten balanceren. Lukt dit, dan is het ondersteuningspunt het zwaartepunt. Bij concave vlakdelen ligt het

[ Read More ]

Kantelen

Elk jaar geef ik aan de zesdejaars een extremumprobleem waarvan ze de uitwerking in de vorm van een verslag moeten geven. Deze opdracht is een onderdeel van het werken aan onderzoekscompetenties, namelijk het leren schriftelijk rapporteren van hun resultaten. De leerlingen werken er in groep aan en dus mag de opgave wel wat steviger zijn. Zo een opgave verscheen een hele tijd geleden in Mathematics Teacher. [les] Wanneer je het laatste restje van een doos (gesmolten) roomijs wilt oplepelen, gaat dit het gemakkelijkst als je de bak om één van de zijden kantelt. Spontaan probeer je de bak

[ Read More ]

Knikkers in de doos

Het probleem Ik leg dit probleem soms voor aan mijn studenten van wat vanaf dit jaar de Educatieve Bacheloropleiding Secundair onderwijs heet. Het is een probleem dat ik al heel lang ken, zo lang dat ik niet meer met zekerheid weet waar ik het gehaald heb. Ik denk dat het een opgave was van het toelatingsexamen voor burgerlijk ingenieur, toen dit toelatingsexamen nog bestond. Hoeveel knikkers met diameter 1 cm kun je in een balkvormige doos van 60 cm bij 10 cm bij 1 cm stoppen? De oorspronkelijke versie van het probleem luidde, als ik mij goed herinner, wellicht met…

[ Read More ]

Ouderwets?

Ik zit in de lerarenkamer, pc op de schoot en vul mijn agenda bij. Terwijl ik ijverig typ, luister ik met een half oor naar twee collega’s die hun springuur nuttig gebruiken om te vakvergaderen. ‘Gisteren gaf ik die herhalingstoets’, zegt de ene collega tegen de andere, ‘en dat liep grondig fout!’ Ze vertelt hoe moeilijk de leerlingen de toets vonden, hoe ze vragen stelden waarop het antwoord gewoon in de opgave stond. ‘Alsof ze de opgave niet begrepen.’ Of vragen als ‘Moeten we dat met zo’n tabel doen?’ terwijl ze daar in de les uitgebreid op geoefend hadden. Toen…

[ Read More ]

Multiverzamelingen

Het begrip verzameling speelde in de jaren ’70 een belangrijke rol in ons wiskundeonderwijs. Met de nieuwe eindtermen is het terug van weggeweest. Onze leerlingen kennen de begrippen element, deelverzameling, unie, doorsnede en verschil. Deze begrippen worden in deze tekst uitgebreid naar algemenere begrippen. In een verzameling komt elk element slechts één keer voor. We

[ Read More ]